Hutspot heeft een bijzondere connectie met de stad Leiden. Het verhaal gaat dat het gerecht zijn oorsprong vindt in de Tachtigjarige Oorlog, specifiek tijdens het Beleg van Leiden in 1574. Volgens de legende vonden de inwoners van Leiden na het vertrek van de Spaanse belegeraars een verlaten kookpot met daarin een maaltijd van gestampte wortelen, uien en pastinaken (aardappelen waren toen nog niet gangbaar in Europa). Dit gerecht werd later bekend als hutspot.

Ter herinnering aan de bevrijding van de Spaanse bezetting, wordt hutspot traditioneel gegeten in Leiden op 3 oktober, tijdens de viering van het Leidens Ontzet. Deze dag is een lokale feestdag in Leiden, waarbij de overwinning op de Spanjaarden en het opheffen van het beleg wordt gevierd.

Hoewel het verhaal van de oorsprong van hutspot mogelijk meer legende is dan historische werkelijkheid, is het gerecht onlosmakelijk verbonden met Leiden en speelt het een belangrijke rol in de lokale cultuur en geschiedenis.